Γλαύκωμα
Το γλαύκωμα αποτελεί μια ομάδα παθήσεων του οφθαλμού οι οποίες έχουνε σαν κοινό χαρακτηριστικό την καταστροφή του οπτικού νεύρου και τελικά την απώλεια της όρασης (τύφλωση) απροειδοποίητα.
ΕΝΑΣ ΥΠΟΥΛΟΣ ΕΧΘΡΟΣ
Το οπτικό νεύρο είναι το ηλεκτρικό καλώδιο που αποτελείται από πάνω από ένα εκατομμύριο σύρματα και είναι υπεύθυνο για την μεταφορά εικόνων από το μάτι στον εγκέφαλο. Ο όρος γλαύκωμα αναφέρεται πρώτη φορά από τον Αριστοτέλη και προέρχεται από την λέξη “γλαυκός”, που σημαίνει γαλανός, και την κατάληξη “-ώμα”, που σημαίνει σύμπτωμα.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι μισοί άνθρωποι που πάσχουν από γλαύκωμα μπορεί να μην γνωρίζουν ότι νοσούν. Στα αρχικά στάδια της νόσου μπορεί να μην υπάρχουν συμπτώματα.
Παλιότερα υπήρχε η πεποίθηση ότι η αυξημένη πίεση στο μάτι γνωστή και ως ενδοφθάλμια πίεση (ΕΟΠ), πάνω από 20mmHg, είναι η κύρια αιτία της καταστροφής του οπτικού νεύρου. Σήμερα πλέον γνωρίζουμε ότι και άτομα με φυσιολογικά επίπεδα πίεσης (12-14-15mmHg) μπορεί να χάσουν την όρασή τους λόγω του γλαυκώματος.ΠΟΙΟΙ ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟ ΓΛΑΥΚΩΜΑ
Α. Μέλη οικογενειών με γλαύκωμα
Ο πιο συχνός τύπος γλαυκώματος, το γλαύκωμα ανοικτής γωνίας, είναι κληρονομικός. Αν άτομα του άμεσου οικογενειακού σας περιβάλλοντος πάσχουν από γλαύκωμα ο κίνδυνος για εσάς αυξάνεται από τέσσερις έως εννιά φορές.
Β. Άτομα άνω των 60 ετών
Το γλαύκωμα είναι πολύ συνηθισμένο στους ηλικιωμένους. Διατρέχεται έξι φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσετε αν είστε πάνω από 60 ετών, ενώ είναι ασυνήθιστο κάτω από την ηλικία των 40.
Γ. Αφροαμερικανοί και Ασιάτες
Οι Αφροαμερικανοί έχουν έξι με οκτώ περισσότερες πιθανότητες να χάσουν την όρασή τους από γλαύκωμα συγκριτικά με τους Καυκάσιους. Ενώ οι Ασιάτες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για γλαύκωμα κλειστής γωνίας, που αποτελεί το 10% των διαγνωσμένων περιπτώσεων γλαυκώματος.
Δ. Οφθαλμικός τραυματισμός
Το τραύμα στο οφθαλμό μπορεί να προκαλέσει δευτεροπαθές γλαύκωμα ανοικτής γωνίας. Αυτός ο τύπος γλαυκώματος μπορεί να εμφανιστεί άμεσα ή μερικά χρόνια αργότερα. Υψηλότερο κίνδυνο διατρέχουν οι αθλητές του τένις και οι πυγμάχοι.
Ε. Άλλοι παράγοντες κινδύνου
• Υψηλή μυωπία
• Σακχαρώδης διαβήτης
• Μακροχρόνια χρήση κορτιζόνης
• Κεντρικό πάχος κερατοειδούς λιγότερο από 500 μ.
Α. Πρωτοπαθές γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας
Είναι ο πιο συχνός τύπος. Η ενδοφθάλμια πίεση αυξάνεται με αργό ρυθμό χωρίς την εμφάνιση συμπτωμάτων στα αρχικά στάδια της νόσου. Σύμφωνα με πρόσφατες στατιστικές το 45% των γλαυκωμάτων αυτών παραμένουν αδιάγνωστα.
Β. Πρωτοπαθές γλαύκωμα κλειστής γωνίας
Σ’ αυτόν τον τύπο γλαυκώματος η πίεση αυξάνει ξαφνικά και προκαλεί έντονο πόνο στην περιοχή του οφθαλμού, κόκκινο μάτι και θόλωση της όρασης. Είναι επείγουσα κατάσταση και απαιτεί άμεση αντιμετώπιση.
Γ. Δευτεροπαθές γλαύκωμα
Οφείλεται στην ύπαρξη άλλης τοπικής ή συστηματικής αιτίας (χρήση κορτιζόνης, τραύμα κ.α.) που προκαλεί αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης.
Δ. Συγγενές γλαύκωμα
Είναι μια σπάνια κατάσταση με συχνότητα 1:10.000 γεννήσεις. Αφορά κυρίως αγόρια και στο 75% πάσχουν και τα δύο μάτια. Χρήσιμο είναι πως αν το παιδί σας εμφανίζει ασυμμετρία ή πολύ μεγάλα μάτια, δακρύρροια, φωτοφοβία ή/και θολούς κερατοειδείς να εκτιμηθεί από οφθαλμίατρο.
Η πρώιμη ανίχνευση μέσω τακτικού και πλήρους ιατρικού ελέγχου είναι το κλειδί για την προστασία της όρασης.
Ο έλεγχος των ματιών θα πρέπει αν γίνεται στην ηλικία
• Από 35-40 ετών
• Από 40-60 ετών κάθε δύο με τέσσερα χρόνια
• Άνω των 60 ετών κάθε ένα με δύο χρόνια
Οποιοιδήποτε με παράγοντες κινδύνου που αναφέρθηκαν παραπάνω, θα πρέπει να ελέγχεται κάθε ένα το πολύ δύο έτη μετά την ηλικία των 35 ετών.
Α. Τονομέτρηση
Η τονομέτρηση μετρά το ύψος της πίεσης του ματιού χρησιμοποιώντας αναισθητικές σταγόνες. Κατόπιν ο οφθαλμίατρος με μια ειδική συσκευή κάνει την μέτρηση.
Β. Βυθοσκόπηση
Η βυθοσκόπηση χρησιμοποιείται για να εξεταστεί το εσωτερικό (ο βυθός) του ματιού και ιδιαίτερα το οπτικό νεύρο. Συχνά απαιτείται η χρήση σταγόνων για διαστολή της κόρης και ολιγόλεπτη αναμονή.
Γ. Περιμετρία
Η εξέταση της περιμετρίας είναι πιο γνωστή ως εξέταση Οπτικών Πεδίων. Κατά την διάρκεια της εξέτασης σας ζητείται να κοιτάτε ευθεία και να εντοπίζεται φωτεινά σημεία. Αυτό βοηθά ώστε να δημιουργηθεί ένας χάρτης της όρασής σας.
Δ. Παχυμετρία
Μια μέθοδος εκτίμησης του πάχους του κερατοειδή, πολύτιμος σύμμαχος στον σχεδιασμό της θεραπείας του γλαυκώματος. Η πραγματική ενδοφθάλμια πίεση μπορεί να υποεκτιμάται σε ασθενείς με λεπτό κερατοειδή. Ο παχύτερος κερατοειδής αποτελεί σχετική ασφάλεια για την νόσο του γλαυκώματος.
Ε. Ψηφιακή Απεικόνιση του Οπτικού Νεύρου (OCT)
To OCT κάνει χρήση της τεχνικής που ονομάζεται οπτική τομογραφία συνάφειας, η οποία δημιουργεί εικόνες με την χρήση ακτίνων φωτός. Το μηχάνημα ΟCΤ δημιουργεί ένα χάρτη του περιγράμματος της κεφαλής του οπτικού νεύρου, της κοίλανσης του και μετράει το πάχος της στοιβάδας των νευρικών ινών.
Η όραση που έχει χαθεί δεν μπορεί να επανέλθει. Με την βοήθεια φαρμακευτικής ή και χειρουργικής επέμβασης είναι δυνατόν να σταματήσει η περεταίρω απώλεια της όρασης.
Β. Το γλαύκωμα είναι η τρίτη κύρια αιτία τύφλωσης.Η νόσος μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση αν δεν αντιμετωπιστεί θεραπευτικά με σταγόνες ή και χειρουργικής επέμβασης. Δυστυχώς, το 10% των ανθρώπων με γλαύκωμα που λαμβάνουν σωστή θεραπεία χάνουν την όρασή τους.
Γ. Ο καθένας κινδυνεύει από γλαύκωμα.Το γλαύκωμα δεν κάνει διακρίσεις. Μπορεί να εμφανιστεί σε νεογέννητα, νεαρούς ενήλικες και ηλικιωμένους.